Jeśli chcesz stać się częścią projektu Socha na korze i przyczynić się finansowo do realizacji rzeźby z brązu, wyślij swoją darowiznę finansową na konto:
IBAN:
SK19 1100 0000 0029 3838 1683
(kliknięciem skopiujesz IBAN do schowka)
Po zaksięgowaniu Twojej darowizny finansowej na koncie projektu zostanie Ci wysłana Umowa darowizny (w wersji elektronicznej) jako potwierdzenie przyjęcia darowizny.
Jeśli podarujesz minimalną kwotę 10 EUR lub więcej, staniesz się częścią tego projektu. Zostaniesz również dopisany/a do kompletnej listy darczyńców (wydrukowana broszura wydana jako część projektu) i zaproszony/a a oficjalne odsłonięcie brązowego odlewu rzeźby.
Jeśli podarujesz kwotę 1000 EUR lub więcej, zostaniesz zapisany/a na tablicy pamiątkowej z podziękowaniem umieszczonej na fasadzie filmowej repliki sklepu przy głównej ulicy pod adresem Námestie slobody nr 68 w Sabinovie. Przy okazji oficjalnego odsłonięcia odlewu rzeźby z brązu zostaniesz zaproszony/a na uroczysty odbiór i spotkanie z autorem rzeźby.
Zarejestruj się jako nowy darczyńca.
Dziękuję za Twoją darowiznę. Mgr. Juraj Karniš - autor rzeźby
Zarejestruj się i stań się częścią tego projektu.
Film Jána Kadára i Elmara Klosa z 1965 roku pod tytulem "Sklep przy głównej ulicy" opowiada o losach zwyklego czlowieka, stolarza Antona Brtko. Zdarzenia. odgrywające się w otaczającym świecie, w zasadzie go nie dotyczą, a wręcz niezbytje pojmuje. Miasteczko w czasach I Republiki Słowackiej - w 1942 roku żyje w swym spokojnym rytmie, jedynie wznoszony na rynku Kurhan Zwycięstwa w ewidentny sposób przypomina o panującym reżimie. w życiu Antona (Tóna) opatrznościowo pojawia się sędziwa wdowa - Rozalia Lautmannowa, po tym jak za pomocą swojego szwagra, namocy nowego prawa aryzacyjnego,Tóno staje się zarządcą komisarycznym jej maleńkiego sklepiku galanteryjnego. Jednak pani Lautmannowa nie rozumie, co Tóno u niej robi i traktuje go jak przydzielonego pomocnika. a on zaczyna udawać przed szwagrem i własną żoną odgrywając rolę zarządcy - aryzatora. W rzeczywistości sklepik nie przynosi dochodów. a staruszkę utrzymuje gmina Żydowska. Żydzi nie chcą, byTóno wykorzystywal finansowo Ieciwą wdowę Lautmannową, więczaczynają mu placićw końcu musi przecież przynosić do domu jakieś pieniądze z aryzacji - co w przeciwnym wypadku powiedziałaby na to jego żona Evelina. Sytuacja w miasteczku zaczyna się jednak pogarszać,Tóno z przerażeniem obserwuje pobicie i wywózkę swego wspomożyciela [mra Kuchára. Za pośrednictwem Andorića i Piti Báći dowiaduje się o zbliżającej się wywózce wszystkich Żydów. W krytycznym momencie zderzenia dwóch nierozumiejących się światów Lautmannowei i Brtka, następuje kataklizm i apogeum opowieści w postaci tragicznego wydarzenia - przypadkowego zabójstwa i doprowadzenia do samobójstwa.
18 kwietnia 1966 roku film jako pierwszy w historii czechosło- wackiego kina został uhonorowany Oscarem dia najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
„Od początku z nim cierpiałem (Tónom Brtkom), walczyłem wewnętrznie, prowadziłem walkę z nieludzkim otoczeniem, przeżywałem tragedię Żydów, starałem się zrozumieć postępowanie nierozumiejącej niczego pan Lautmanovej. Chociaż przedstawione cierpienie powodowało ból, uświadomiłem sobie, że właśnie to cierpienie ma sens. Żydów cenię sobie przede wszystkim przez wzgląd na ich spryt, mądrość i wrodzone poczucie wspólnoty, dzięki któremu pomagają sobie. Nie rozumiem ludzi, którzy już z zasady są w stosunku do nich alergiczni. Czy w ogóle znamy Żydów? Wiemy, o czym myślą?”
„Było dla mnie wielkim zaszczytem wziąć udział w odsłonięcia placu na część filmu Obchod na korze w Sabinovie wraz z Zuzaną Kronerovą. Bardzo duże wrażenie oprócz tego wydarzenia wywarła na mnie wizyta w atelier artysty Juraja Karniša, gdzie powstała wspaniała rzeźba Tona Brtka, alias wcielającego się w jego rolę Jozefa Kronera. Było to dla mnie spore przeżycie i cieszę się z rychłego odsłonięcia tego niewątpliwie unikatowego dzieła i kolejnej ozdoby miasta Sabinov.”
Łączę pozdrowienia, Pavel Traubner
“Sabinov to miasto bliskie mojemu sercu. Jako 12-letnia dziewczyna spędziłam tu część wakacji, kiedy tata wziął mnie ze sobą na zdjęcia do filmu Obchod na korze (Sklep przy głównej ulicy). Nigdy nie zapomnę tej wspaniałej atmosfery, którą żyło wtedy całe miasto. Bardzo szanuję inicjatywę pasjonatów z Sabinova, którzy pragną zachować odniesienie do tego nadzwyczajnego filmu. Kiedy na początku 2019 roku zostałam zaproszona na otwarcie „Szlaku Obchodu na Korze” i osobiście poznałam się pełnych pasji autorów i współautorów tego projektu, niezmiernie się ucieszyłam. Dowiedziałam się wówczas, że pan Juraj Karniš pracuje nad rzeźbą Tóna Brtka, która miałaby stać przed repliką filmowego sklepiku pani Lautmanovej w Sabinovie. Kiedy pa Karniš umożliwił mi zobaczenie rzeźby w stadium finalizacji, upewniła się, że realizacja tego wspaniałego projektu znajduje się w najlepszych rękach. Trzymam kciuki i życzę wiele energii twórczej nie tylko panu Karnišowi, ale również wszystkim pasjonatom i ofiarnym ludziom z Sabinova, którzy poświęcają swój czas i energię dobrej sprawie.”
Zuzana Kronerová
Przygotowania do wykonania rzeźby trwały z przerwami kilka lat. Długo wybierałem pozę, w której miałbym przedstawić „Tóna”. W końcu zdecydowałem się przedstawić scenę z filmu, kiedy wyszedł przed sklep pani Lautmanovej „podziwiać” pomnik zwycięstwa. Najpierw studiowałem jego twarz, wyraz, z jakim niesmakiem patrzył na cały ten absurd wokół niego.
Stworzyłem kilka portretów p. Kronera, z których niestety zachowały się jedynie fotografie. Później przystąpiłem do wymodelowania całej figury naturalnej wielkości. Od zawsze fascynuje mnie aktorstwo Jozefa Kronera, to, z jakim człowieczeństwem, wiarygodnością wcielał się w swoje postacie.
Nie było łatwo uwiecznić jego twarz - wyraz twarzy. Poza tym, w czasie, kiedy grał Tóna Brtka miał nieco ponad 40 lat, a więc jego twarz nie miała jeszcze charakterystycznych zmarszczek, z którymi ludzie pamiętają go dzisiaj. W sytuacji, w której go modelował, chciałby jakby powiedzieć:... chyba nie myślicie poważnie, ludzie!? To nie może być prawda!?”
Była to tylko chwila, ale dla mnie stała się na długi czas najważniejszym momentem filmu Obchod na korze. Stanowi memento bezmyślności wojny, jej okrucieństwa, nietolerancji, niezrozumiałych ludzkich zachowań, jakie miały miejsce wtedy ale niestety również dzisiaj. Często myślałem sobie o tym podczas nocy, kiedy w atelier modelowałem Tóna Brtka.
Wierzę, że zaakceptują go nie tylko mieszkańcy Sabinova, ale również osoby odwiedzające deptak w Sabinovie. Zatrzymają się u nas, pospacerują i być może przypomną sobie o oscarowym filmie Obchod na korze.
Dziękuję wszystkim wspierającym.
Mojej rodzinie za cierpliwość, głównie żonie Táni, córce Zoji i synowi Jurajowi.
Dla ambasadorów - Zuzana Kronerová,
Prof. MUDr. Pavel Traubner, PhD, MEDEKO CAST s.r.o.
Dla współpracowników - G. Pavlík,
Š. Lompart, S. Uličný, M. Gargalovič, J. Gargalovič, J. Vrábel ml.
